Yüksek Planlama Kurulu tarafından 26.08.2014 tarihinde onaylanan “Tasarım Strateji Belgesi ve Eylem Planı(2014-2016)” dökümanı ektedir. Türk Patent Enstitüsü koordinatörlüğünde hazırlanan strateji belgesini eğitim ve dersimiz açısından inceleyerek elde ettiğimiz verileri kamuoyuyla paylaşmayı borç biliriz.
Öncelikle strateji belgesi hazırlanma aşamasında yirmiden fazla STK çalışmaya dahil edilmiş ancak eğitim sektöründe “Tasarım” alanına yönelik faaliyet gösteren 2 adet STK’dan hiçbiri bu çalışmaya davet edilmemiştir. Genel amaç olarak “İnsana ve çevreye duyarlı, katma değeri yüksek tasarımların yaratılmasını ve korunmasını, ülkemiz tasarım ve tasarımcılarının sürdürülebilir bir şekilde dünya ile rekabet edebilir hale getirilmesini ve “Türk Tasarımı” kimliğinin tanınmasını ve yerleşmesini sağlamak amacıyla gerekli idari, yasal ve teknik alt yapıyı geliştirmek.” ibaresi kabul edilmiştir. Belge içerisinde dikkat çekici olan tasarım alanında ülkemizin zayıf yönleri belirlenirken “Eğitim sorunları ve tasarım kültürü eksikliği” ibaresinin zayıf yönümüz olarak öne çıkmasıdır. Çalışma grupları tarafından tüm problem alanlarına yönelik olarak toplam 5 hedef belirlendiği görülmektedir. Bu hedeflerin içinde “Tasarım duyarlılığını eğitimin bütün aşamalarına yaymak, insana ve çevreye duyarlı, katma değeri yüksek tasarımlar yapabilecek yetkinlikte tasarımcılar yetiştirmek” hedefi bizimle yakından ilgilidir. Yine bu 5 hedefin içinde yer alan “Toplumda ve sanayide tasarım farkındalığını arttırmak” hedefi de ancak eğitim sektöründeki değişiklikler ile sağlanabilecek bir hedef olarak görülmektedir. Belge içerisinde durum analizi bölümünde eğitim sektörü ile ilgili tespitlerin sadece ortaöğretim ve yükseköğretim düzeyinde yapılması, 2006 yılından beri Dünya’da bir ilk olarak temel eğitim seviyesinde okutulmakta olan “Teknoloji ve Tasarım Dersi”ne yer verilmeyişi ise düşündürücüdür.
Yine zayıf yönlerimizin anlatıldığı kısımda yer alan eğitim ile ilgili tespitler bizim açımızdan önemlidir: “Egitim ve Kültür alanındaki en zayıf yan olarak ülkemizde yaratıcılık egitimindeki l eksiklikler gösterilmistir. Bunun yanında, mesleki egitimin yetersizligi, plansız kurulan egitim programları, endüstri ürünleri tasarımı egitim/ögretiminin Türkiye’deki bütün bölümlerde esdegerde olmayısı, toplumda tasarım kültürünün eksikligi, tasarımın ve tasarımcının öneminin Türkiye’de yeteri düzeyde anlasılamamıs olması ve tasarım bilincinin olusmamıs olması önemli eksiklikler olarak dikkat çekmistir.“
“Tasarım duyarlılıgını egitimin bütün asamalarına yaymak ve insana ve çevreye duyarlı, katma degeri yüksek tasarımlar yapabilecek yetkinlikte tasarımcılar yetistirmek” hedefine yönelik olarak planlanan faaliyetler ise umut verici olarak değerlendirilmektedir: “Ülkemizde yaratıcılık egitiminin istenilen düzeyde olmaması tasarımcı egitimi konusunda önemli bir sorun teskil etmektedir. Tasarımcı egitimi konusunda mevcut sorunların giderilmesi için egitim sisteminin bütün asamalarına iliskin çözümlere ihtiyaç bulunmaktadır. Tasarım duyarlılıgını egitimin bütün asamalarına yaymak ve insana ve çevreye duyarlı, katma degeri yüksek tasarımlar yapabilecek yetkinlikte tasarımcılar yetistirmek hedefini gerçeklestirmek için yedi faaliyet belirlenmistir;
1. Okul öncesi egitimdeki yaratıcı yaygınlıgının ve etkinliginin araştırılması
2. Ilkokul ve ortaokul ders müfredatlarında tasarıma ve yaratıcı etkinliklere yer verilmesi” Faaliyetlerin ilk iki tanesi Temel Eğitim kurumlarına yönelik olduğundan bizi yakınen ilgilendirmektedir. Yine 5 numaralı hedefe yönelik belirlenen faaliyetlerde yer alan; “5. Ilkögretim ve lise ögrencileri arası tasarım yarısmaları düzenlenmesi 6. Ilkögretim ve lise ögrencilerinde fikri sosyal boyutları konusunda farkındalık olusturmak için gerçeklestirilmesi 7. Tasarım müzesi açılması” gibi faaliyetlerde ülkemiz ve dersimiz açısından olumlu olarak görülmektedir.
Sonuç olarak; her ne kadar Teknoloji ve Tasarım Dersi‘ne atıfta bulunulmasa da aslında çözüm olarak sunulan öneriler ve planlanan faaliyetlerin bir anlamda Teknoloji ve Tasarım Dersi’nin Okul Öncesi dönemden başlayarak 12. Sınıf sonuna kadar uygulanması gerekliliğini ortaya koyduğu, bu imkanında sadece karar vericilerin alacağı bir karar ile sağlanabileceği gerçeği önümüzde durmaktadır. Yaratıcı düşünmeye yönelik etkinliklerin dersler içerisine dağıtılması her ne kadar uygun görünse de okullarımızda ve toplumda “Tasarım Kültürü” oluşturmanın yolunun bağımsız etkinliklerin eğitim-öğretim sürecinde zorunlu olarak yer almasından geçtiği unutulmamalıdır. Bu bağlamda bir kez daha hatırlatmak isteriz ki; 21. Yüzyıl becerileri diye tanımlanan becerilerin anahtar becerisi “Tasarım Becerisi”dir ve bu beceri toplumda ancak tüm kademelerde bağımsız ve zorunlu bir ders olarak yer alırsa kazandırılabilecektir. Öncelikle zorunlu ve bağımsız bir dersin programlara konması ve bununla birlikte tüm dersler içerisinde benzeri etkinliklere yer verilmesi politikası işletilmelidir. Tasarim.pdf
27 Ekim 2014, Can SERDAR